Nieuwe stadions, succesverhalen en mislukkingen in Europa.

Discussies over stadions die nergens anders thuishoren kunnen hier gevoerd worden.

Nieuwe stadions, succesverhalen en mislukkingen in Europa.

Berichtdoor 1891 » do 30 jul 2015, 13:28

In S/VM van deze week een interessant artikel over nieuwe stadions die niet altijd sportieve vooruitgang betekenen. Een overzicht van succesverhalen en mislukkingen in Europa.

NIEUWE STADIONS NAAR HET VOORBEELD VAN BAYERN EN BASEL

Anderlecht zal in de komende jaren een nieuw stadion hebben en rekent daarop om zich verder te ontwikkelen en de concurrentie los te gooien. Een nieuwe accommodatie gaat inderdaad gepaard met nieuwe inkomsten (meer toeschouwers, een verhoging van de ticketprijzen, meer eet- en drankvoorzieningen, meer vipmaaltijden), maar brengt ook nieuwe kosten met zich mee (onderhoud, aflossing van de lening, et cetera). En vooral is het geen garantie op succes. In Frankrijk heeft Le Mans dat tot zijn schade en schande ervaren. In hetzelfde jaar dat het nieuwe stadion moest worden ingehuldigd, degradeerde de club en werd de MMArena een blok aan het been. In 2013, nauwelijks acht jaar na de beslissing om een nieuw stadion te bouwen, werd de club failliet verklaard.

Sport/Voetbalmagazine analyseert enkele voorbeelden van nieuwe stadions van de afgelopen vijftien jaar in heel Europa en ging na of ze aan de ontwikkeling van de clubs in kwestie hebben bijgedragen. Een niet altijd eenvoudige vergelijking, zozeer verschillen de financierings- en gebruiksmodellen. Tussen een publiek-private samenwerking (waardoor de club de kosten en risico’s beperkt, maar geen eigenaar kan zijn van het stadion) en honderd procent private financiering (wat veel duurder is voor de clubs, maar veel meer geld genereert) kon zich nog geen model opdringen.

NEDERLAND – EUROBORG GRONINGEN

CAPACITEIT: 22.500

INGEBRUIKNEMING: 2006

FINANCIERING: 45,5 miljoen euro, verdeeld onder privépartners, de stad en de club. Het stadion is eigendom van een conglomeraat, met als belangrijkste aandeelhouder de stad.

GEMIDDELD AANTAL TOESCHOUWERS: Van 12.000 in 2005 naar meer dan 22.000 in 2012.

HUURPRIJS: 1,5 miljoen euro

IS HET EEN SUCCES? Ja, want Groningen dacht zijn stadion uit als een multifunctioneel complex met een bioscoop, school, casino, supermarkt, restaurants en cafés en natuurlijk de tempel van de plaatselijke club, FC Groningen. Het is een voorbeeld van een niet te duur stadion – in fel contrast met het vroegere, erg verouderde stadion – en biedt een ruim gamma aan diensten. Met een stadion op mensenmaat kon Groningen zich niet vergissen. Deze keuze beperkt wel de groei van de club, die bij een sterke evolutie snel te weinig ruimte zal hebben. Maar ze houdt ook de risico’s binnen de perken en is gebaseerd op zowel de sportieve als de geografische realiteit. Groningen voelt zich niet geroepen om de concurrentie aan te gaan met Real, Juventus of Manchester United. En de geografische omgeving van de club is beperkt. De stad heeft niet meer dan een kleine 200.000 inwoners en de regio telt er slechts 575.000. Toch weegt de huur op het budget van de club, die in 2014 een verlies van 2 miljoen euro noteerde.

SPORTIEVE IMPACT: Terwijl Groningen vaker dan gewenst met de degradatie flirtte, strijdt de club vandaag ieder seizoen mee voor de Europese tickets (derde in 2006, zesde in 2007 en 2011 en vijfde in 2014).

HEEFT GRONINGEN EEN STAP VOORUIT GEZET? Ja.

FRANKRIJK – STADE PIERRE MAUROY RIJSEL

CAPACITEIT: 50.186

INGEBRUIKNEMING: 2011

FINANCIERING: PPS (publiek-private samenwerking). Het stadion kostte 420 miljoen euro.

GEMIDDELD AANTAL TOESCHOUWERS: Momenteel zijn er 30.000 abonnees, maar de bezettingsgraad van het stadion bedraagt slechts 72 procent.

HUURPRIJS: Aangezien Lille OSC geen eigenaar is van het stadion, betaalt het de eerste vijf jaar 4,5 miljoen euro huur aan de bouwpromotor en vanaf het zesde jaar 5,2 miljoen euro.

IS HET EEN SUCCES? Neen. In plaats van de verhoopte 10 miljoen euro levert het stadion Lille OSC slechts 1 miljoen euro per jaar op. De prijs van de tickets is een van de verklaringen. De club was uitgegaan van gemiddelde prijzen van rond de 24 euro. De gemiddelde prijs bedraagt momenteel tussen de 16 en 17 euro. De club was van oordeel dat een hogere prijs er niet in zit, wil men het publiek massaal naar het stadion lokken. De bijkomende kosten zijn ook veel hoger dan voorzien: het aantal stewards, de veiligheidsstaf en de vipuitgaven zijn explosief toegenomen. Het stadion is ook op architecturaal vlak slecht uitgedacht. Er moesten indoorevenementen plaatsvinden, maar wanneer het stadion dicht is, tocht het er nog te veel. Zo is de finale van de Daviscup gespeeld bij twaalf graden. En aangezien de internationale sterren maar komen als de zaal tot 23 graden opgewarmd is, werden sommige concerten afgeblazen. Er vinden dus niet genoeg evenementen plaats. Dat is alleen een zorg voor de bouwpromotor die het stadion uitbaat en voor de publieke overheden, en dus niet rechtstreeks voor Lille OSC, maar er zijn niettemin gevolgen voor de voetbalclub: die kan in geen geval onderhandelen over bijvoorbeeld een verlaging van de huurprijs.

SPORTIEVE IMPACT: Lille speelde kampioen in zijn oude stadion. Sindsdien strijdt de club ieder jaar voor een Europees ticket.

HEEFT LILLE EEN STAP VOORUIT GEZET? Neen.

FRANKRIJK – STADE DU HAINAUT VALENCIENNES

CAPACITEIT: 24.926

INGEBRUIKNEMING: 2011

FINANCIERING: PPS, 75 miljoen euro voor het stadion, 100 miljoen met de omgeving.

GEMIDDELD AANTAL TOESCHOUWERS: 20.000 in de Ligue 1, met moeite 10.000 dit seizoen in de Ligue 2. Toch heeft Valenciennes FC dankzij het nieuwe stadion een recordaantal abonnees (10.000 in 2013).

HUURPRIJS: Aangezien Valenciennes Métropole, de regio, eigenaar is van het stadion, moet de club 1,7 miljoen euro huur per jaar betalen.

IS HET EEN SUCCES? Het is geen financiële put. De fout van Valenciennes was dat het voor het budget was uitgegaan van in het slechtste geval een 16e plaats in de Ligue 1. De club degradeerde en speelt nu in de Ligue 2. Vandaar ook dat Valenciennes momenteel financiële problemen kent. Het stadion is op mensenmaat ontworpen – geen grootheidswaanzin – en is heel praktisch en warm. Het wordt beschouwd als een voorbeeld qua prijs-kwaliteitsverhouding. Door een klacht van buurtbewoners, die aanhaalden dat er geen geluidsimpactstudie was uitgevoerd, mogen er in het stadion geen concerten plaatsvinden. Verlies dus voor de eigenaar.

SPORTIEVE IMPACT: De club is naar tweede klasse gezakt!

HEEFT VALENCIENNES EEN STAP VOORUIT GEZET? Neen.

FRANKRIJK – ALLIANZ RIVIERA NICE

CAPACITEIT: 35.624

INGEBRUIKNEMING: 2013

FINANCIERING: 245 miljoen euro via PPS (waarvan 69 miljoen overheidssubsidies). De stad betaalt een bijdrage van 10 miljoen euro per jaar. En dat voor een stadion waar ze maar over 26 jaar eigenaar van zal zijn!

GEMIDDELD AANTAL TOESCHOUWERS: 15.000 extra toeschouwers het eerste jaar, of twee keer meer dan in het oude Stade du Ray. Vandaag heeft OGC Nice gemiddeld 19.000 toeschouwers (tegenover 10.000 in het oude Stade du Ray).

HUURPRIJS: 1 miljoen euro per jaar, plus een variabel deel afhankelijk van het aantal toeschouwers. Totaal geraamd op 3 à 4 miljoen euro. Maar in de praktijk heeft de stad Nice het variabele deel laten vallen en moet OGC Nice uiteindelijk maar 1,8 miljoen euro per jaar aflossen.

IS HET EEN SUCCES? Steeds hogere kosten voor de stad en een nogal zwakke bezettingsgraad (54 procent dit seizoen, 69 procent in 2013/14) maken van dit stadion de zwaarste last op de belastingen van de inwoners. De titelsponsoring van het stadion bracht 16 miljoen euro op in negen jaar. Maar eens te meer: OGC Nice zal niet ten volle kunnen profiteren van alle inkomsten van het stadion omdat het er geen eigenaar van is. De club heeft alleen manoeuvreerruimte voor de inkomsten uit ticketing (aantal toeschouwers en ticketprijs). In het oude stadion was de club gedoemd om te verschrompelen. Dankzij het nieuwe stadion kan OGC Nice op lange termijn overleven en zich op de kaart van het Franse voetbal zetten, aangezien de Allianz Riviera het EK in 2016 zal verwelkomen.

SPORTIEVE IMPACT: 17e en 11e sinds de komst van het nieuwe stadion.

HEEFT NICE EEN STAP VOORUIT GEZET? Ja en neen.

DUITSLAND – ALLIANZ ARENA MÜNCHEN

CAPACITEIT: 71.000

INGEBRUIKNEMING: 2005

FINANCIERING: 346 miljoen euro met privékapitaal. Het bedrag zal door Bayern worden terugbetaald tegen 2020!

GEMIDDELD AANTAL TOESCHOUWERS: 69.000

HUURPRIJS: Geen. Vandaag is Bayern de enige eigenaar van het stadion, aangezien het de aandelen van München 1860 in 2008 heeft opgekocht. Alleen al de titelsponsoring van het stadion levert ieder jaar 6 miljoen euro op.

IS HET EEN SUCCES? Duidelijk wel. Wellicht het mooiste succes van een nieuw stadion. Bayern nam een risico (een berekend, door het in eerste instantie te delen met de andere club van de stad, München 1860), maar dat heeft geloond. Met haar talrijke eetruimtes is de Allianz Arena een ware geldmachine. Het stadion, dat dankzij de beelden maar ook door zijn uitzonderlijke bezettingsgraad (98 procent) een merk is geworden, liet de club toe om al haar sponsorcontracten in de hoogte te herzien. Alle 32 partners van Bayern wilden een van de 106 loges van de Allianz Arena en moesten hun portefeuille bovenhalen (Adidas en Deutsche Telekom tellen 300.000 euro neer voor een loge!). Alle loges zijn bezet en er bestaat een wachtlijst van meerdere jaren, zozeer verdringen de sponsors elkaar. Voor die prijs worden de loges ook tijdens de week bezet, voor seminaries of conferenties. De dug-out (met verwarmde zitplaatsen) werd gefinancierd door vliegtuigmaatschappij Lufthansa. Een economisch plan werd ook voor de supporters uitgedacht: een vak zonder zitjes voorbehouden voor de spionkop, de akoestiek werd bestudeerd voor de supportersgezangen, beperkte wachtrijen aan de bars dankzij een kaartsysteem...

SPORTIEVE IMPACT: Sinds de inhuldiging van het stadion houdt Bayern niet op te groeien en kent de club haar gelijke niet meer in de Bundesliga. Bayern won ook de Champions League in 2013.

HEEFT BAYERN EEN STAP VOORUIT GEZET? Ja.

DUITSLAND – COFACE ARENA MAINZ

CAPACITEIT:34.034

INGEBRUIKNEMING: 2011

FINANCIERING: 60 miljoen euro, hoofdzakelijk opgehoest door de publieke overheden. De kosten voor de bouw en de planning op zich bedragen 45 miljoen euro, waarvan 32 miljoen door Rijnland-Palts en de stad Mainz wordt betaald. De deelstaat en de stad nemen ook de 15 miljoen euro voor hun rekening voor de ontwikkeling van een winkelcentrum naast het stadion en een parking met 1200 plaatsen. De club Mainz 05 brengt 7,5 miljoen euro eigen kapitaal in.

GEMIDDELD AANTAL TOESCHOUWERS: Het oude stadion kon slechts 18.000 toeschouwers ontvangen. De komst van de nieuwe accommodatie gaf de bezoekersaantallen een boost. Met gemiddeld 33.000 toeschouwers in 2012 en 31.000 in 2014 bedraagt de bezettingsgraad van het stadion tussen 97 en 91 procent.

HUURPRIJS: Mainz 05 betaalt een huur afhankelijk van de afdeling waarin het speelt: 3,3 miljoen euro per jaar in de Bundesliga en 2,3 als de club naar tweede klasse zakt.

IS HET EEN SUCCES? Ja. De club stak zich niet in de schulden en heeft een stadion op maat. Mainz 05 is uitgegroeid tot een model van goed economisch beheer, aangezien de club een omzet genereerde van 68,3 miljoen euro in 2012 en 68,4 miljoen in 2013, met een winst van 7,5 miljoen in 2012 en 8,3 miljoen het seizoen erop, met name dankzij de stadioninkomsten.

SPORTIEVE IMPACT: Vergeet niet dat Mainz 05 pas in 2009 naar de Bundesliga is teruggekeerd. Sinds de oplevering van het stadion werd de club 13e, 13e, 7e en dit seizoen 11e. Niets uitzonderlijks, maar inmiddels neemt men de club wel serieus in Duitsland.

HEEFT MAINZ 05 EEN VOORUIT STAP GEZET? Ja, maar graag bevestiging.

DUITSLAND – BORUSSIA PARK MÖNCHENGLADBACH

CAPACITEIT: 54.000 plaatsen

INGEBRUIKNEMING: 2004

FINANCIERING: 87 miljoen euro. De stad nam 35,8 miljoen euro op zich, terwijl een bankenconsortium (SEB Bank, Stadtsparkasse Mönchengladbach, Deutsche Kreditbank Berlin) een lening van 43,45 miljoen euro ter beschikking stelde, waar de deelstaat Noordrijn-Westfalen borg voor staat. De club Borussia Mönchengladbach zorgde voor 7,65 miljoen euro eigen middelen.

GEMIDDELD AANTAL TOESCHOUWERS: 50.000. Terwijl Bökelberg, het oude stadion, slechts 34.000 plaatsen telde, konden de bezoekersaantallen alleen maar groeien. Met gemiddeld 50.000 toeschouwers maakt Borussia deel uit van de Europese top tien qua bezoekersaantallen.

HUURPRIJS: Borussia moet 5,5 miljoen euro huur betalen.

SPORTIEVE IMPACT: Sinds de oprichting van het stadion is Borussia gedegradeerd in 2007, maar vanaf de promotie het jaar nadien is de club gegroeid en niet meer weg te slaan uit de top acht de voorbije vier jaar, met daarbij een deelname aan de Champions League in 2012 en 2015.

HEEFT BORUSSIA EEN STAP VOORUIT GEZET? Ja.

ITALIË – JUVENTUS STADIUM TURIJN

CAPACITEIT: 41.000 plaatsen

INGEBRUIKNEMING: 2011

FINANCIERING: Vandaag is Juventus als enige ploeg in de Serie A eigenaar van zijn stadion. De financiering werd verzekerd door drie maatschappijen: SportFive Italia verwierf voor 75 procent de beeldrechten van het nieuwe stadion, L’institut pour le Crédit Sportif kende Juventus een lening van 50 miljoen euro toe, terug te betalen in twaalf jaar, en NordiConad gaf 20 miljoen euro om het winkelcentrum bij het stadion uit te baten.

GEMIDDELD AANTAL TOESCHOUWERS: 38.553

HUURPRIJS: Geen. De club moet alleen zijn lening terugbetalen.

IS HET EEN SUCCES? Ja. In het eerste jaar zorgde het nieuwe stadion voor een stijging van de inkomsten met 23,5 miljoen euro en een winst van 9 miljoen euro (ofwel een groei met 20 procent). Nochtans was er in Italië veel tegenkanting tegen het geringe aantal plaatsen. Velen hoopten op een stadion met 60.000 plaatsen om te kunnen concurreren met de Europese grootmachten en verwijten Juventus te voorzichtig te zijn geweest. Vandaag echter beklemtoont men graag de hoge bezettingsgraad van het stadion. Een grotere capaciteit had de club niet toegelaten de tarieven te verhogen (wat wel gelukt is in een stadion met 41.000 plaatsen).

SPORTIEVE IMPACT: Als kampioen de voorbije vier jaar kan Juventus dankzij zijn stadion wedijveren met de beste ploegen in Europa en bereikte het in 2015 de finale van de Champions League.

HEEFT JUVENTUS EEN STAP VOORUIT GEZET? Ja.

ZWITSERLAND – STADE DE GENÈVE GENÈVE

CAPACITEIT: 30.000 plaatsen

INGEBRUIKNEMING: 2003

FINANCIERING: 115 miljoen euro. 57 miljoen op rekening van de publieke overheden, de rest door intekening op aandelen of dankzij de verhuur van het terrein van het winkelcentrum aan de onderneming Jelmoli. Het stadion is eigendom van Stichting FSG, waar publieke en private spelers deel van uitmaken.

GEMIDDELD AANTAL TOESCHOUWERS: 4000

HUURPRIJS: Blijft maar dalen ten gevolge van de financiële zorgen van Servette, van 225.000 euro naar 127.000 euro per jaar.

IS HET EEN SUCCES? Neen, het stadion is een financiële put voor Servette, terwijl het er niet eens eigenaar van is. Tien jaar na zijn ontstaan zou er nog 10 miljoen euro nodig zijn opdat het stadion inkomsten zou genereren. Dat is zo duur dat Servette, dat dergelijke kosten niet kan dragen, mogelijk verhuist naar Carouge. Sommige politici stelden zelfs voor om het stadion te slopen. Van bij het begin ging het project de mist in, omdat men meteen was uitgegaan van een stadion met 30.000 plaatsen, terwijl Servette, dan nog in eerste klasse, slechts voor 5000 toeschouwers speelde.

SPORTIEVE IMPACT: Servette Genève zit in de Zwitserse tweede klasse en staat aan de rand van het faillissement. De club is naar derde klasse teruggezet en kan ieder moment verdwijnen.

HEEFT SERVETTE EEN STAP VOORUIT GEZET? Neen.

ZWITSERLAND – SANKT JAKOB-PARK BAZEL

CAPACITEIT: 40.000 plaatsen

INGEBRUIKNEMING: 2001 en uitgebreid in 2008

FINANCIERING: Het complex kostte 230 miljoen euro, waarvan 47 miljoen voor het stadion en 28 miljoen voor de vipruimtes, volledig door de privé gefinancierd. Vandaag is de coöperatieve vennootschap van het stadion eigenaar van heel het complex. Het stadion vertegenwoordigt tachtig procent van het complex, is volledig privé en wordt geëxploiteerd door Basel United AG. FC Basel heeft een huurcontract en bezit sinds 2012 ook 52 procent van het bedrijf dat de catering beheert.

GEMIDDELD AANTAL TOESCHOUWERS: 20.000 (of 8000 meer dan voor de bouw van het stadion)

HUURPRIJS: Bijna 2 miljoen euro. Boven op de huur moet FC Basel een belasting betalen op de kosten die de wedstrijden met zich meebrengen.

IS HET EEN SUCCES? Het nieuwe stadion genereert voldoende inkomsten om de exploitatiekosten te dekken. Het omvat een winkelcentrum, vipruimtes en ook een seniorenhome. Bij zijn oprichting ging het om het eerste multifunctionele stadion van Zwitserland. Het is ook rendabel dankzij de activiteiten: de vipruimtes worden tijdens 600 evenementen per jaar bezet, er zijn ook 300 stadionbezoeken per jaar. In het stadion zouden meer concerten kunnen plaatsvinden, maar de coöperatieve ziet er het voordeel niet van zolang FC Basel de kalender blijft vullen (met name dankzij Europees voetbal).

SPORTIEVE IMPACT: Sinds de komst van het nieuwe stadion behaalde FC Basel tien van zijn achttien kampioenstitels en bereikte het de achtste finales in de Champions League en de halve finales in de Europa League.

HEEFT FC BASEL EEN STAP VOORUIT GEZET? Ja.

DOOR STÉPHANE VANDE VELDE
1891
 
Berichten: 130
Geregistreerd: zo 07 sep 2014, 11:17

Keer terug naar Algemene Stadiondiscussies

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers. en 9 gasten